Hooikoorts te lijf

3 april 2025

Wat is het

Hooikoorts wordt veroorzaakt door een overmatige reactie van het lichaam op het stuifmeel van bloeiende grassen, planten en/of bomen. Het stuifmeel zweeft door de lucht en wordt ook wel ‘pollen’ genoemd. In principe is het onschuldig als het in je ogen of door inademing in je neus, keel, mond of luchtpijp komt. Behalve wanneer je hooikoorts hebt. Dan wordt er namelijk histamine vrijgemaakt wat er vervolgens voor zorgt dat de slijmvliezen geprikkeld raken. De slijmvliezen zwellen op en er ontstaat dun en kleurloos slijm dat vanuit de neusholte naar de keel loopt of via de neus kan worden uitgesnoten. Andere symptomen zijn benauwdheid, brandende ogen, droge keel, jeuk aan neus en ogen, loopneus, niezen of juist een verstopte neus en een vol gevoel in het hoofd.

De hooikoortsperiode is afhankelijk van de bloeiperiode. De meeste hooikoortsklachten worden veroorzaakt door de els en hazelaar, berk, grassen en bijvoet. In Nederland gelden mei en juni meestal als piek, als de grassen in bloei staan. De precieze bloeiperiode is voor een groot deel afhankelijk van het weer; een warme winter kan tot gevolg hebben dat de hooikoortsperiode eerder begint. Het weer heeft niet alleen invloed op het moment van bloeien, maar ook op de hoeveelheid pollen die door de lucht zweven. Op zonnige, warme, winderige dagen is de kans op pollen in de lucht het grootst. Regenachtige dagen zijn voor mensen met hooikoorts vaak een opluchting omdat de pollen dan uit de lucht worden gespoeld.

Leefstijl tips

Je kunt je hooikoortsklachten aanpakken door producten te gebruiken die de symptomen voorkomen of verminderen. Maar ook zonder zelfzorgproducten kun je dingen doen die je al heel erg kunnen helpen:

• Sommige mensen worden gevoeliger voor allergische rhinitis als veel voeding eten die rijk is aan histamine. Dat zijn onder andere gefermenteerde producten als oude kaas, zuurkool, tempeh, koffie, chocolade, rode wijn en bier. Andere histaminerijke voedingsmiddelen zijn tomaat, spinazie, avocado, kiwi en aardbeien. Heb je erg last van hooikoorts, dan kun je proberen wat het effect is als je deze producten even links laat liggen.
• Let bij het plannen van activiteiten op de hooikoortsvoorspellingen. Deze zijn er inmiddels zelfs op het niveau van specifieke bomen en planten. Blijf binnen bij droog, winderig weer. Ga in plaats daarvan na een regenbui naar buiten.
• Wrijf niet in je ogen als ze jeuken, want door wrijven wordt het erger. Verminder irritatie door te spoelen met lauw water of leg een vochtig washandje op de ogen.
• Draag een (zonne)bril zodat de slijmvliezen van de ogen minder makkelijk in contact komen met stuifmeel.
• Zorg dat er zo min mogelijk stuifmeel in huist komt, maar hou vooral de slaapkamerramen gesloten.
• Droog de was binnen, dan komt er minder stuifmeel aan.
• Neem een douche en was je haar na buitenactiviteiten om het stuifmeel te verwijderen.

Voedingstips

Naast bovenstaande leefstijltips kun je ook natuurlijke voedingsmiddelen specifiek gebruiken om je hooikoortsklachten te verminderen:

• Voeg een theelepeltje bijenpollen, ook wel stuifmeelkorrels genoemd, toe aan yoghurt of smoothie vanwege het hoge gehalte aan quercitine. Dit stofje staat bekend om haar histamine remmende werking. De bijenpollen gaan de aanmaak en afgifte van histamine op een natuurlijke manier tegen en brengen het immuunsysteem als het ware tot rust.
• Neem elke dag een theelepeltje lokale honing vanwege de kleine hoeveelheid pollen die het bevat. Door je lichaam hier dagelijks in kleine hoeveelheden aan bloot te stellen, ook wel bekend als immunotherapie, zou er weerstand worden opgebouwd. Let op: voeg de honing niet aan hete thee toe, want hierdoor gaan de belangrijke nutriënten kapot. Kies voor een lokale, maar in ieder geval Nederlandse honing, passend bij het seizoen waarin je hooikoortsklachten hebt. Heb je in de zomer last, kies dan linde- of bloemenhoning. Bij hooikoortsklachten in de lente kies je fruit- of bloemenhoning en bij klachten in de herfst kies je voor heide(raat)honing.
• Eet appels, uien en bessen. Deze producten zijn rijk aan quercitine wat bekend staat om het antihistamine effect.
• Probeer voor 60 procent plantaardige producten te eten, zoals verse groenten en fruit. Eet hierbij zo puur en onbewerkt mogelijk. Kies voor volkoren granen, gefermenteerde voedingsmiddelen en omega-3 vetzuren, aldus allergiediëtist Berber Vlieg van het OLVG.
• Brandnetelthee staat bekend om zijn ontstekingsremmende en anti-allergische eigenschappen.
• Kamille werkt kalmerend, en kan worden gebruikt voor in de thee of als inhalatie.
• Eet vette vis vanwege de rijkheid aan Omega-3 verzuren die ontstekingen kunnen verminderen.
• Gebruik kurkuma in thee of maaltijden vanwege de natuurlijke anti-allergische eigenschappen.
• Drink groene thee voor de antioxidanten die het bevat en die allergische reacties kunnen onderdrukken.

Neusdouche

Neusspoelen is een eenvoudige methode, waarbij je je neus en de hoger gelegen bijholten spoelt met een zoutoplossing. Dit helpt om opgehoopt slijm, allergenen zoals pollen, en andere irriterende stoffen uit je neus te verwijderen. Met het water dat je door je neus laat spoelen, spoel je de door de neus ingeademde pollen voor een groot deel weg, waardoor de typische hooikoortsklachten verminderen. Bovendien verkleint het de kans op infecties in de neus en kan het helpen bestaande infecties sneller te laten genezen. Je kunt eenvoudig zelf een zoutoplossing maken: voeg aan een glas handwarm water een theelepel zout toe.

Propolis

Propolis, ook wel kithars of bijenlijm genoemd, heeft een vrij unieke samenstelling die wordt gecreëerd door plantaardige en dierlijke componenten. Zo bevatten de propolis producten van nature een hoge hoeveelheid pollen die kunnen helpen om de natuurlijke weerstand van het lichaam te verhogen. Helaas is het niet zo dat propolis hooikoorts volledig geneest. Wel kan het de klachten verlichten en een stuk dragelijker maken. Start bij voorkeur geruime tijd voor aanvang van het hooikoortsseizoen. Zo krijgt het lichaam de tijd om weerstand op te bouwen. Is het hooikoortsseizoen al begonnen? Ook dan kan propolis een verlichtende werking hebben. Houd er rekening mee dat het enkele dagen kan duren voordat je een verschil merkt. Het gebeurt soms zelfs dat de klachten de eerste dagen iets toenemen. Geef het tenminste twee weken de tijd om een goed beeld te krijgen van de werking. 

Weegbree

Het blad van de weegbree bevat iridoïden waarvan het hoofdbestanddeel aucuboside is. Aucuboside heeft een jeukstillende werking en is daarom bijzonder geschikt voor de behandeling van huidaandoeningen en allergieën die met jeuk gepaard gaan. Het werkt vooral positief op de slijmvliezen in ons lichaam die door hooikoorts geïrriteerd raken. Ook is het weerstand verhogend, voert het slijm af en maakt het de bronchiën schoon. Wanneer je weegbree preventief inzet zodra grassen, bomen, planten en bloemen in bloei staan kan de allergische reactie worden voorkomen. Daarna kan met weegbree hooikoorts binnen 48 uur effectief worden bestreden.

Scuttelaria

De Scuttelaria Baicalensis is familie van de muntplant en wordt ook wel ‘bluskruid’ genoemd vanwege de toepassing bij ‘vurige’ klachten als allergieën en ontstekingen. Het kruid is anti-inflammatoir en voorkomt de histamine-afgifte die bij hooikoorts zorgt voor klachten als rode en branderige ogen, jeuk en een waterige neus. De toegevoegde vitamine A draagt bij aan een normale vochtbalans van de ogen en samen met biotine voor het in stand houden van normale slijmvliezen. Neem preventief 1 capsule per dag 6 weken voorafgaand aan het hooikoortsseizoen of 2 capsules per dag voor acute werking.

Kwartelei

Een kwartelei is een klein eitje met grijze schaal en beige spikkels, gelegd door de kwartel. Het speciale aan kwartelei zijn de specifieke eiwitten die het bevat: ovomucoïden. Deze eiwitten hebben een anti-allergische en ontstekingsremmende werking. Kwartelei brengt daardoor acuut natuurlijke verlichting bij een allergische reactie door pollen, huisstofmijt en huisdieren. Het helpt om vrijer te ademen en jeukende neus en ogen, loopneus, verstopte neus en waterige ogen te verminderen. Gebruik 15 minuten voordat je op pad gaat zodat je circa 2 uur minder last hebt van je hooikoorts zonder daar vervelende bijwerkingen voor in de plaats te krijgen. Naar behoefte kun je om de 2 uur meerdere keren per dag bijslikken, tot een maximum van 10 capsules per dag.

Pollinosan neusspray of Pollinosan oogdruppels

Pollinosan neusspray en Pollinosan oogdruppels van A. Vogel werken min of meer op dezelfde manier. Ze zorgen voor een beschermlaagje waardoor het binnendringen van pollen in het lichaam wordt voorkomen. Bij de neus is het een beschermlaagje op de neusslijmvliezen en bij de ogen een soepele traanfilm. Naast deze preventieve werking verlicht het ook allergische symptomen als een loopneus, jeukende neus, niezen en een verstopte neus dan wel rode, branderige en jeukende ogen. Als je de spray of druppels gebruikt voordat je op pad gaat, blijf je klachten voor.

Gencydo neusspray

Heb je vooral last van je neus? Dan is gencydo neusspray wellicht wat voor jou. Deze neusspray bevat citroensap en kweepeerextract. Citroensap is samentrekkend en verstevigt de slijmvliezen. Kweepeer is vochtregulerend en verzachtend. In combinatie helpt de neusspray om het neusslijmvlies te laten slinken als pollen in de lucht zijn en ondersteunt het een goede vochthuishouding in de neus. Zodoende helpt het om vrijer te kunnen ademen. Gencydo wordt goed verdragen, beïnvloedt de functie van de neustrilhaartjes niet en kan daardoor zonder problemen langdurig worden gebruikt.